Skip to main content

Sve manje vojvođanskih đaka u odeljenjima na mađarskom jeziku

22. dec 2019. Analitički članci
4 min čitanja
Đaka koji upisuju osnovnu školu na mađarskom jeziku u Vojvodini je svake godine sve manje, pa se i broj odeljenja u kojima se nastava odvija na jeziku te nacionalne manjine smanjuje. U izveštaju Pokrajnskog sekretarijata za obrazovanje stoji da je prošle školske godine u 27 lokalnih samouprava u Vojvodini upisano 1.318 prvaka koji pohađaju nastavu na mađarskom jeziku, što je za 113 manje nego prethodne godine. Ukupan broj odeljenja manji je za tri u odnosu na prethodnu godinu. Sagovornici Autonomije zaključuju da je glavni razlog smanjenog broja učenika iseljavanje mađarskog stanovništva u zemlje Evropske unije koje je 2010. godine omogućeno donošenjem zakona kojim se Mađarima koji žive u Srbiji, Hrvatskoj, Slovačkoj, Rumuniji i Ukrajini daje pravo na dvojno državljanstvo. Predsednik Odbora za obrazovanje Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine Gergelj Barat Gabor smatra da je problem smanjenog broja prvaka postoji, ali i da je on zajednički za celo stanovništvo u Vojvodini.
Gergelj Barat Gabor,  foto: mnt.org
„Razlog za manji broj učenika je iseljenje porodica u inostranstvo, odnosno činjenica da se iz godine u godinu rađa sve manji broj dece, ali isto ovo se dešava i drugim nacionalnim manjinama, kao i sa većinskom narodom“ izjavio je Barat Gabor za Autonomiju. Nastavnica nemačkog jezika u Osnovnoj školi Petefi Šandor u Novom Sadu Eleonora Bogdan kaže da je u vreme njenog obrazovanja bilo mnogo više Mađara u Novom Sadu, te da je, kada je ona pohađala osnovnu školu u kojoj sada radi bilo dva odeljenja na srpskom i dva odeljenja na mađarskom jeziku. Za vreme ratova devedesetih, a naročito za vreme bombardovanja 1999, navodi ona, deo mađarskih porodica je otišao iz Vojvodine. Srpsko stanovništvo se povećavalo, pa su samim tim rasle potrebe za većim brojem odeljenja na srpskom jeziku. Država ne vodi evidenciju o migracijama Ni jedna državna institucija, uključujući ministarstva i Republički zavod za statistiku ne vodi evidenciju o migracionim kretanjima stanovnika van zemlje, pa tako nije moguće utvrditi gde pripadnici mađarske nacionalne manjine pohađaju osnovnu školu nakon odlaska iz Srbije. Gergelj Barat Gabor ističe da se naporno radi na poboljšanju vaspitno-obrazovnog rada na mađarskom jeziku u vojvođanskim mestima. „Uspeli smo da nakon višedecenijskog prekida pokrenemo vaspitno-obrazovni rad na mađarskom nastavnom jeziku u predškolskim ustanovama u Vrbasu i Neuzini, a u Maradiku smo uspeli da pokrenemo i jedno osnovnoškolsko odeljenje na mađarskom nastavnom jeziku“, rekao je Barat Gabor. Međutim, pomenuto odeljenje na mađarskom jeziku trenutno ipak ne postoji. Ono je ukinuto, a postoji samo jedno kombinovano odeljenje sa dvanaest srpskih i pet mađarskih učenika. Nastavnica Bogdan kaže da među učenicima i roditeljima zagovara aktivno učenje i usvajanje znanja na oba jezika, ali kaže i da neki roditelji smatraju da će njihova deca imati više prilika za obrazovanje u Evropi ako osnovno obrazovanje započnu na mađarskom jeziku.
Osnovna škola „Petefi Šandor“, Novi Sad, foto: FB
 
„Najbolje vreme za sve nas je bilo za vreme višenarodne Jugoslavije, kada uopšte nije bilo toliko podeljenosti na nacionalnoj osnovi. Srpski jezik se povukao iz upotrebe u mađarskim porodicama za vreme ratova devedesetih, jer nismo želeli da naša deca upijaju medijske sadržaje krajnje nacionalističke prirode“ rekla je Eleonora Bogdan. Školovanje na mađarskom jeziku prednostKristina Molnar je osnovno i srednje obrazovanje stekla na mađarskom jeziku. Ona za Autonomiju kaže da je još u toku svog školovanja u Zrenjaninu primetila da broj učenika u mađarskim odeljenjima drastično opada. „U mom razredu u osnovnoj školi je bilo nas osamnaest, dok je već nekoliko godina kasnije prvi razred upisalo njih četvoro. U Zrenjaninu se broj učenika u mađarskim odeljenjima značajno smanjuje, dok se u okolnim selima odeljenja i gase“ navela je Kristina Molnar. Ona dodaje da neki mađarski bračni parovi odlučuju da upišu svoju decu u srpska odeljenja, najčešće da bi se njihova deca lakše socijalizovala sa decom srpske populacije.
Kristina Molnar, foto: D. Gojić
Iz Odbora za obrazovanje Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine Gergelj Barat Gabor navodi da mađarska zajednica u Vojvodini nastoji da svojim osnovcima pruži neophodnu podršku u vidu obezbeđivanja prevoza do najbliže obrazovne institucije u kojoj postoji nastava na mađarskom jeziku, školskih paketa za upis u prvi razred osnovne, te da podršku pruža i tokom daljeg školovanja pripadnika ove nacionalne manjine. Nastavnica Eleonora Bogdan kaže da je svoju decu školovala na mađarskom i da u tome vidi samo prednosti. „Ljudi nekada ne shvataju da je život u multikulturalnoj sredini poput Vojodine bogatstvo naše zajednice i to treba iskoristiti u najvećoj mogućoj meri. Deca treba da, pored učenja na maternjem jeziku, na koje imaju pravo, od ranog detinjstva počnu učiti i druge jezike“, istakla je ona. Divna Prusac (Autonomija)(Tekst je nastao u okviru projekta „Protiv mržnje i stereotipa, bez patetike i lažnog saosećanja – profesionalno i afirmativno“ koji je sufinansiran iz budžeta Republike Srbije – Ministarstva kulture i informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva)